Mijn broer: dakloos, chronisch ziek en onbegrepen

Mijn broer is een man met een verhaal dat niemand onberoerd laat, maar dat vaak verkeerd wordt begrepen. Hij is dakloos, niet omdat hij dat gekozen heeft, maar omdat het leven hem in een hoek heeft gedrukt waaruit hij niet zomaar kan ontsnappen. Hij leeft met diabetes type 1 en autisme, twee chronische aandoeningen die zijn bestaan ingewikkeld maken en hem kwetsbaar hebben gemaakt voor de situatie waarin hij nu verkeert.

Diabetes type 1 is een genadeloze ziekte. Zijn lichaam maakt geen insuline aan, wat betekent dat hij dagelijks afhankelijk is van injecties en een strikt dieet om te overleven. Een stabiele leefomgeving is cruciaal: een plek om insuline koel te bewaren, een routine om zijn bloedsuiker te meten en rust om zijn gezondheid te managen. Maar dakloosheid biedt die stabiliteit niet. Op straat is er geen koelkast, geen regelmaat, en vaak geen toegang tot gezonde voeding. Zijn gezondheid lijdt eronder, en dat zie ik elke keer als ik hem spreek – de vermoeidheid in zijn ogen, de schommelingen in zijn energie.

Dan is er zijn autisme. Het maakt hem uniek, maar ook kwetsbaar. Structuur en voorspelbaarheid zijn voor hem geen luxe, maar een noodzaak. Zonder dat raakt hij overweldigd. Dakloosheid, met zijn chaos en onzekerheid, is voor iemand met autisme een nachtmerrie. Het geluid van verkeer, de onrust van de straat, de constante dreiging van onveiligheid – het zijn prikkels die hij moeilijk kan verwerken. Soms uit zich dat in gedrag dat anderen als overlast zien: hij wordt boos, schreeuwt, of trekt zich juist volledig terug. Maar wat voor buitenstaanders "lastig" lijkt, is voor hem een schreeuw om hulp, een uiting van een brein dat overbelast is.

Die overlast heeft gevolgen gehad. Hij is uit zijn woning gezet, heeft boetes gekregen die hij niet kan betalen, en is uiteindelijk op straat beland. De samenleving lijkt geen plek te hebben voor iemand zoals hij – iemand die zorg nodig heeft, maar die niet altijd past in de systemen die die zorg zouden moeten bieden. Hulpverlening is vaak gefragmenteerd: de ene instantie richt zich op zijn diabetes, de andere op zijn dakloosheid, maar niemand kijkt naar het geheel. Zijn autisme wordt zelden erkend als een factor die alles verbindt.

Ik zie mijn broer worstelen, en het breekt mijn hart. Hij is geen stereotype dakloze; hij is geen verslaafde of iemand die zijn leven heeft weggegooid. Hij is ziek, onbegrepen, en het systeem heeft hem laten vallen. Toch blijft hij vechten, met een kracht die ik bewonder. Maar hij verdient beter: een dak boven zijn hoofd, zorg die zijn complexe behoeften erkent, en begrip in plaats van oordeel. Wie kan en wil mijn broer helpen met wat financiële steun, zodat hij een wat menswaardiger bestaan kan leiden en zijn boetes kan betalen?

Dit is zijn verhaal, maar ook een oproep. We moeten stoppen met het afschrijven van mensen zoals mijn broer. Dakloosheid is geen keuze, en chronische ziekten maken het geen schande. Het is tijd dat we kijken naar de mens achter de overlast, en hem de kans geven die hij verdient.